Ξάφνιασε η είδηση για υπογραφή εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Κίνας και της Ταϊβάν. Οι δύο χώρες βρίσκονται στην ουσία σε εμπόλεμη κατάσταση από το 1949. Οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν θερμανθεί τα τελευταία δύο χρόνια με την ανάληψη της εξουσίας στην Ταϊβάν από τον Πρόεδρο Μa Υing-Jeou τον Μάιο του 2008. Απευθείας ταχυδρομικές, αεροπορικές και ναυτιλιακές επαφές έχουν εγκατασταθεί με 70,445 Κινέζους τουρίστες να επισκέπτονται την Ταϊβάν τους πρώτους πέντε μήνες του 2010.
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο οικονομικός εναγκαλισμός της Ταϊβάν από την Κίνα στοχεύει στη σταδιακή, βήμα προς βήμα ενοποίηση των δύο κρατών. Η δε ενέργεια αυτή θα βοηθήσει την Ταϊβάν να διεισδύσει περισσότερο στην κινεζική αγορά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για σύναψη παρόμοιων συμφωνιών με άλλα κράτη της περιοχής. Το πολιτικό πρόβλημα μεταξύ των δύο κρατών όμως παραμένει άλυτο, όπως άλυτο παραμένει και το status της Ταϊβάν στις διεθνείς σχέσεις.
Για πενήντα χρόνια, μέχρι το 1945 η Ταϊβάν ήτο μέρος της ιαπωνικής αυτοκρατορίας. Μέχρι το 1949 η Κίνα ήταν γνωστή ως η Δημοκρατία της Κίνας (ΔΤΚ). Μετά το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου η Ταϊβάν περιήλθε υπό τον έλεγχο της ΔΤΚ. Ως αποτέλεσμα του κινέζικου εμφυλίου πολέμου μεταξύ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) και του Εθνικιστικού Κόμματος της Κίνας (Κuomintang) η χώρα διαμελίσθηκε εις δύο το 1949. Οι εθνικιστές αποσύρθηκαν στην Ταϊβάν ως συνεχιστές της Δημοκρατίας της Κίνας ενώ οι κομμουνιστές στην ηπειρωτική Κίνα ανακήρυξαν το κράτος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ).
Η Ταϊβάν το 1971 έχασε τη θέση της στα Ηνωμένα Έθνη και τη θέση της πήρε η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Αυτό συνιστούσε αποαναγνώριση της Ταϊβάν και αναγνώριση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ως «Κίνα». Έκτοτε οι περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ως τον μόνο εκπρόσωπο της Κίνας αλλά, σκόπιμα αποφεύγουν να δηλώσουν ξεκάθαρα ποια εδάφη περιλαμβάνει ο όρος Κίνα. Η αποαναγνώριση της Ταϊβάν ήτο χωρίς άλλο προηγούμενο στην Ιστορία. Επανειλημμένες προσπάθειες της Ταϊβάν να επανέλθει στα Η.Ε. ήσαν άκαρπες. Το σημερινό πολιτικό και νομικό status της Ταϊβάν είναι αδιευκρίνιστο και αμφιλεγόμενο. Είναι η Ταϊβάν κράτος, ή «ψευδοκράτος» ή μήπως κάτι μεταξύ των δύο. Βάσει της Συνθήκης του Μontevideo του 1933 (Μontevideo Convention) που αποτελεί μέρος του Διεθνούς Δικαίου, μία οντότητα είναι κράτος αν διαθέτει τα ακόλουθα:
1. Καθορισμένα εδάφη
2. Μόνιμο πληθυσμό
3. Κυβέρνηση
4. Την ικανότητα να συνάψει σχέσεις με άλλα κράτη
Βάσει των ως άνω κριτηρίων η Ταϊβάν είναι σαφώς κράτος.
Πολλοί προβάλλουν το επιχείρημα της αναγνώρισης από άλλα κράτη ως κριτήριο της ύπαρξης ενός κράτους. Η Συνθήκη του Μontevideo είναι ξεκάθαρη σε αυτό το θέμα. Στο Άρθρο 3 αναφέρει: «Η πολιτική ύπαρξη ενός κράτους είναι ανεξάρτητη από την αναγνώριση από άλλα κράτη».
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος στην Κύπρο για τους κινδύνους «Ταιβανοποίησης» του Κυπριακού, υπονοώντας ότι αν δεν βρεθεί σύντομα λύση, το Τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος θα εξελιχθεί σε ένα παρόμοιο καθεστώς όπως αυτό της Ταϊβάν. Υπάρχουν όμως ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο «κρατών».
Η μεν Ταϊβάν προϋπήρχε ως αναγνωρισμένο κυρίαρχο κράτος μέχρι το 1971 ως Δημοκρατία της Κίνας και η αποαναγνώριση της ουδόλως αναιρεί την ύπαρξη της Ταϊβάν ως κρατική οντότητα. Το δε Τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος είναι μια παράνομη αποσχιστική ενέργεια, και το έδαφος του προϊόν βίας που αναγνωρισμένα ανήκει στη Κυπριακή Δημοκρατία.
Το Τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος είναι επίσης αποδεδειγμένα υποτελές εις την Τουρκία και απόλυτα εξαρτώμενο πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Δηλαδή ένα κράτος μαριονέτα. Και, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μontevideo βασική προϋπόθεση για αναγνώριση μιας οντότητας ως κράτος είναι τα εδάφη που κατέχει να μην είναι προϊόν βίας.
Πέραν τούτου, η Συνθήκη αποκλείει κράτη μαριονέτες (puppet states), όπως είναι τα κατεχόμενα, από το δικαίωμα κυριαρχίας (sovereignty).
* Ο Κώστας Παναγιώτου είναι οικονομολόγος, σύμβουλος επιχειρήσεων
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 5/8/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου