Η Κύπρος εάλω στην ΕΕ

Του Γιώργου Δελστίκ

Δραματικές επιπτώσεις για το διεθνές κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα έχει η προχθεσινή ομόφωνη απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ αναφορικά με τη σύνοδο κορυφής των «27» που αρχίζει σήμερα στη βελγική πρωτεύουσα. Οι Ευρωπαίοι δεν επέβαλαν απολύτως καμία κύρωση στην Τουρκία για την άρνησή της να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας που έχει υπογράψει με την ΕΕ και το οποίο της επιβάλλει να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της και στα πλοία και αεροπλάνα υπό κυπριακή σημαία. Πέρασε έτσι άπρακτη και η... τρίτη (!) προθεσμία που είχε δώσει η ΕΕ στην Άγκυρα για να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις στο θέμα αυτό - οκτάμηνη η πρώτη, δεκαεξάμηνη η δεύτερη, τρίχρονη η τρίτη. Σαν να μην έφτανε η μη επιβολή κυρώσεων, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ τώρα πλέον δεν εισηγούνται καν να μπει κάποια προθεσμία συμμόρφωσης της τουρκικής κυβέρνησης.

Οι Ευρωπαίοι αφήνουν έτσι αχαλίνωτη την Άγκυρα να αισθάνεται - και δικαίως - ότι δεν υπάρχει πια καμιά δέσμευση για την Τουρκία εκ μέρους της ΕΕ που να αφορά υποχρεώσεις της Αγκυρας έναντι της Κύπρου! Εξέφρασαν υποκριτικά μόνο μια «βαθιά λύπη» για το ότι η Τουρκία δεν συμμορφώθηκε και μετά από αυτό αποφάσισαν να μην της ξαναβάλουν προθεσμία και τη στενοχωρήσουν και επιπροσθέτως να ανοίξουν πριν από το τέλος του χρόνου, δηλαδή στο επόμενο εικοσαήμερο ένα ακόμη διαπραγματευτικό κεφάλαιο, αυτό για το περιβάλλον που είναι και επίκαιρο!

Επαιτούμε ή απαιτούμε;

Της Κλαίρης Αγγελίδου*

Παρακολουθώντας τις συζητήσεις στους διάφορους σταθμούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς, βουλευτών, αρχηγών ή εκπροσώπων κομμάτων, μου δημιουργούνται τεράστια ερωτηματικά.

Αισθάνομαι ότι όλοι έχουμε παγιδευτεί σε μια χοάνη από απειλές, τόσον από την Τουρκική Κυβέρνηση, όσο κι από τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έπρεπε να είναι ο βασικός υποστηρικτής μας, αφού είμαστε κομμάτι από την ίδια. Όμως, αντί να υποστηρίζουν εμάς, κρατούν μια χλιαρή στάση και σε κάποια σημεία υποστηρίζουν την Τουρκία.

Ένα κράτος που δεν είναι μέλος και δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της προς την Ε.Ε., τις οποίες ανέλαβε. Αντίθετα, θέλει να υποτάξει την Ε.Ε. στις δικές της αυταρχικές απαιτήσεις. Διακρίνω ένα είδος φοβίας στις δηλώσεις αξιωματούχων, μερικά δε κράτη υποστηρίζουν εμφανώς την Τουρκία.

Δεν σου αρμόζει να λες και να ξελές

Του Σενέρ Λεβέντ

Αγαπητέ Χριστόφια, μία φορά στα σαράντα χρόνια είπες μια σωστή κουβέντα και ύστερα ήρθες και την αναίρεσες. Είπες και ξείπες. Μετάνιωσες αμέσως μόλις οι απέναντί σου έκαναν λίγο το μάγκα. «Δεν ήθελα να πω έτσι», είπες συμφωνώντας μαζί τους. Κατηγόρησες την αγγλική εφημερίδα στην οποία έδωσες εκείνη τη συνέντευξη. «Τα παραποίησε η Guardian», είπες. Για να πω την αλήθεια, δεν το περίμενα αυτό από εσένα. Έπρεπε να υποστηρίξεις τα λόγια σου. Και έπρεπε να υποστηρίξεις μέχρι τέλους ό,τι και αν είχες πει. Άλλωστε δεν είπες κάτι λάθος. Ούτε η εφημερίδα έγραψε κάτι λάθος. Έγραψε ό,τι είπες. Δεν υπάρχουν παραποιήσεις κλπ. Γιατί αποσαφηνίζεις συνεχώς; Μήπως φοβήθηκες πολύ μόλις βρυχήθηκαν τα λιοντάρια; Κρίμα. Πολύ κρίμα.

Οι γεωπολιτικές επιταγές της ένταξης και το ΠΑΣΟΚ

Του Μάριου Ευρυβιάδη

Έχει καταστεί μάντρα των πολιτικών και ερευνητών του Κυπριακού ότι το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ των Σημίτη-Παπανδρέου “έβαλε” την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά τη μάντρα αυτή, η ένταξη της Κύπρου θα ήταν αδύνατη χωρίς τους εκσυγχρονιστές και τη στρατηγική τους. Παρουσιάζεται δηλαδή η στρατηγική αυτή ως η αναγκαία συνθήκη χωρίς την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα ήταν σήμερα μέλος της ΕΕ. Η θέση αυτή που θέλει τη στρατηγική του ΠΑΣΟΚ ως την αναγκαία συνθήκη ένταξης είναι εντελώς λανθασμένη. Άλλη υπήρξε η αναγκαία συνθήκη. Ήταν η γεωπολιτική. Και δεν αφορούσε στην Κύπρο (ούτε στην Ελλάδα, ούτε στα ελληνοτουρκικά του Ελσίνκι). Αφορούσε στο μείζον ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ασφάλειας, ιστορικά νοούμενου.

Αφορούσε στην ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στην ενωμένη Γερμανία και τη Ρωσία. Αφορούσε στην αμοιβαία τους ασφάλεια και κατ’ επέκταση στην μείζονα ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Ο δρόμος των δύο βέτο

Γερμανία και Γαλλία περιμένουν ένα νεύμα από Αθήνα και Λευκωσία για να παγώσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία

Του Γιώργου Δελαστίκ

Ιερή αγανάκτηση κατέλαβε τους Φαρισαίους της Κομισιόν. «Η διαδικασία ένταξης δεν πρέπει να ανασταλεί λόγω διμερών διαφορών» γράφουν στην έκθεσή τους, προκειμένου να δικαιολογήσουν γιατί εισηγούνται την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την ΠΓΔΜ. Αδιαφορούν, και μας το λένε ευθέως, για το ότι τα Σκόπια αρνούνται την εξεύρεση ονομασίας αμοιβαία αποδεκτής με την Ελλάδα. Σαφής η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης: αν δεν πληροί τα «απαραίτητα κριτήρια» καμιά χώρα δεν εντάσσεται στην ΕΕ. «Συγκεκριμένα για την ΠΓΔΜ, αυτό σημαίνει την επίλυση του θέματος της ονομασίας. Αυτό είναι προϋπόθεση». Τελεία και παύλα.

Τα διλήμματα της Αθήνας και τα παιχνίδια της Άγκυρας με την Ε.Ε.

Κρίσιμο τεστ για την ελληνική εξωτερική πολιτική το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου όπου θα κριθεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας

Του Σταύρου Λυγερού

Μπορεί η εξωτερική πολιτική να βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα, λόγω της οξύτητας που έχει η οικονομική κρίση, αλλά οι προκλήσεις σε αυτό το μέτωπο είναι πολλές και κρίσιμες. Η πρώτη δοκιμασία για την αυριανή κυβέρνηση θα είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, το οποίο θα κρίνει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα, όμως, στο τραπέζι βρίσκεται αυτή καθ’ αυτή η υποψηφιότητά της. Η Γαλλία και η Γερμανία ηγούνται ενός μπλοκ χωρών-μελών, που αντιτίθενται στην προοπτική ένταξης της Τουρκίας. Επικαλούνται τη γεωπολιτισμική ασυμβατότητά της με την Ευρώπη κι όχι απλώς το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια η Άγκυρα δεν έχει κάνει τα αναγκαία βήματα προσαρμογής στο κοινοτικό κεκτημένο. Την περασμένη άνοιξη, ο Νικολά Σαρκοζί είχε δηλώσει ότι «πρέπει να πάψουμε να δίνουμε μάταιες υποσχέσεις στην Τουρκία». Την ίδια εποχή, η Άγκελα Μέρκελ δήλωνε ότι «κοινή μας θέση είναι προνομιακή συνεργασία με την Τουρκία αλλά όχι να γίνει πλήρες μέλος».

Γην και ύδωρ στην Άγκυρα

Ο Νταβούτογλου εξασφάλισε τα δώρα που επιδίωκε από τις Βρυξέλλες

Ραμμένη στα μέτρα της Άγκυρας θα είναι τόσο η Έκθεση Προόδου όσο και το Έγγραφο Στρατηγικής που θα εκδώσει επισήμως η Κομισιόν στις 14 Οκτωβρίου και θα αποτελέσουν πυξίδα για την αξιολόγηση της Τουρκίας τον προσεχή Δεκέμβριο.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος χθες πραγματοποίησε επαφές στην έδρα της Ε.Ε. φαίνεται να έχει εξασφαλίσει από τον Πρόεδρο Μπαρόσο και τον Επίτροπο Ρεν δυο βασικές δεσμεύσεις:

Πρώτο, η Κομισιόν -σε αντίθεση με το 2006- δεν πρόκειται να εισηγηθεί την επιβολή νέων κυρώσεων για τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Δεύτερο, σε μια προσπάθεια αποενοχοποίησης, θα καταγράφεται η δέσμευση της Άγκυρας για λύση του Κυπριακού και η «στήριξη» που παρέχει στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Την ίδια ώρα θα την καλεί απλώς να προβεί σε αόριστες κινήσεις για τη δημιουργία καλού κλίματος.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, τόσο κατά τη διάρκεια των συναντήσεων όσο και δημόσια έχει κατηγορήσει τον Πρόεδρο Χριστόφια για προσπάθεια αλλαγής της βάσης των συνομιλιών. Παράλληλα φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπέδειξε προς τους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι εάν η ε/κ πλευρά δεν συμβάλλει με εποικοδομητικό τρόπο για μια «ταχεία» λύση του Κυπριακού, τότε η τουρκική πλευρά θα αναγκασθεί να εξετάσει εναλλακτικά σενάρια προκειμένου να τερματίσει την «απομόνωση» των Τ/κ, φωτογραφίζοντας δύο κράτη.

Πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 3/10/2009

Ποιος «στρώνει το χαλί στην Τουρκία» σήμερα;

Του Κώστα Μαυρίδη*

Ενώ από τη μια ικανοποίησε ο Πρόεδρος με τις επισημάνσεις του ενώπιον της Γ.Σ. του ΟΗΕ, από την άλλη δηλώνει επανειλημμένα πως «εμείς στρώσαμε το χαλί στην Τουρκία». Σε μερικούς μήνες όμως, τα λόγια του Προέδρου και του συνόλου της κυπριακής ηγεσίας θα κριθούν στην πράξη, με βάση τις επιλογές τους όταν θα αξιολογείται η Τουρκία για τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις.

Ενώπιόν μας υπάρχουν δύο επιλογές. Η πρώτη είναι η πρόκληση κόστους στην Τουρκία για να συνδεθεί η επιδίωξη λύσης στο κυπριακό με την προώθηση των ενταξιακών της. Η δεύτερη επιλογή είναι ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ άλλο που να βολεύει την Τουρκία, τις ΗΠΑ και άλλους και να της παρέχει χρόνο για να προχωρούν οι ενταξιακές της. Όποιο ωραιοποιημένο λεκτικό κι αν χρησιμοποιηθεί, ο σκοπός της δεύτερης επιλογής είναι να καταπιούμε το χάπι ξανά και να μην ασκήσουμε τη δυνατότητά μας να παρεμποδίσουμε τις ενταξιακές της Τουρκίας.

Ούτε λέξη για κυρώσεις από τον Επίτροπο Όλι Ρεν

Του Παύλου Ξανθούλη, Βρυξέλλες

Πρόβα ενόψει της αξιολόγησης της Τουρκίας έγινε, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», χθες στο Κολέγιο Επιτρόπων, όπου ο Επίτροπος Ρεν εξέφρασε τις προθέσεις του αναφορικά με τις εκθέσεις προόδου και τα έγγραφα στρατηγικής που θα εκδώσει η Κομισιόν για όλες τις υποψήφιες χώρες, στις 14 Οκτωβρίου.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Ρεν διέθεσε ένα μόλις λεπτό στην αναφορά του για Κυπριακό, ενώ όπως κατέστη σαφές δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να εισηγηθεί την επιβολή κυρώσεων για τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Τουρκίας.

Εγγυήσεις χωρίς τέλος

Διασύνδεση με ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. και πρωτογενές δίκαιο

Έντονη είναι η ανάπτυξη σεναρίων γύρω από το ακανθώδες θέμα των εγγυήσεων, για το οποίο προετοιμάζονται οι εν δυνάμει μεσολαβητές πριν τη συζήτησή του. Όπως πληροφορούμαστε, παρασκηνιακά βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για το κεφάλαιο αυτό, κυρίως από διπλωματικά επιτελεία πέραν και από τα Ηνωμένα Έθνη. Στα πλαίσια αυτά καταγράφονται σενάρια και φόρμουλες, όπως τα εξής:

Πρώτο, συνέχιση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων μέχρι και την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα σενάριο που χαρακτηρίζεται από ένα σοβαρό κίνδυνο: Εάν η Άγκυρα χάσει το στοίχημα της ένταξης, θα ζημιώσει και η Κύπρος ταυτόχρονα, που θα μείνει με τις εγγυήσεις εσαεί. Παράλληλα η ένταξη της Τουρκίας δεν είναι στον ορίζοντα.

Δεύτερο, να τεθεί το θέμα των εγγυήσεων στη λογική του πάρε-δώσε. Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν πως ένα σενάριο είναι το θέμα των εγγυήσεων να τεθεί σε μια λογική ανταλλαγής με την τουρκική θέση ώστε να καταστεί η συμφωνία που θα προκύψει στο Κυπριακό πρωτογενές δίκαιο. Με τη θέση αυτή επιχειρείται να ικανοποιηθεί η τουρκική πλευρά με το πρωτογενές δίκαιο και η ελληνική με αυτό των εγγυήσεων. Σημειώνεται ότι σε σχέση με το πρωτογενές δίκαιο, στόχος της τουρκικής πλευράς είναι να υπάρξουν στη συμφωνία πρόνοιες της λύσης που θα απέχουν από το κοινοτικό κεκτημένο και να μην μπορούν να αλλάξουν ποτέ.

Η Τουρκία, πάντως, δεν φαίνεται ότι θα “πουλήσει” το θέμα των εγγυήσεων καθώς θεωρεί πως το θέμα του πρωτογενούς δικαίου μπορεί να το κερδίσει.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 1/10/2009