ΑΝΑΜΕΣΑ στα πολλά νέα (και καλά) κυπρολογικά βιβλία που βρίσκει ο ρέκτης βιβλιόφιλος στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων μας, προστέθηκαν τις τελευταίες βδομάδες, από τις εκδόσεις Καστανιώτη, και το «Μακάριος: τα τρία λάθη», του Πολύβιου Γ. Πολυβίου, και «Τα σχέδια λύσης του Κυπριακού (1948-1978)» του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Γνωστός και διαπρεπής νομικός ο Πολύβιος Γ. Πολυβίου, με αξιόλογη ακαδημαϊκή θητεία και συγγραφική δράση, παρευρέθηκε στη δραματική Διάσκεψη της Γενεύης, το καλοκαίρι του 1974, και υπήρξε μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας για το Κυπριακό από το 1980 ώς το 1987. Στο νέο του βιβλίο αξιολογεί τρεις διαφορετικές σελίδες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας: Την υποβολή των «13 σημείων», τον Νοέμβριο του 1963, το κατά πόσον οι ενδοκυπριακές συνομιλίες είχαν πλησιάσει στη λύση, πριν από το 1974 και την υπογραφή, τον Φεβρουάριο του 1977, της πρώτης «Συμφωνίας υψηλού επιπέδου», δηλαδή την αποδοχή από την πλευρά μας της «Ομοσπονδίας». Από τα εξόχως ενδιαφέροντα συμπεράσματα του συγγραφέα, μεταφέρω ένα απόσπασμα, πάντα επίκαιρο, ιδιαιτέρως με όσα κωμικοτραγικά παρακολουθήσαμε αυτές τις ημέρες με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να «χάνει τον δρόμο του» (!), στην κατεχόμενη Λευκωσία:
«Γιατί έγινε η Συμφωνία του 1977; Είναι σαφές ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά - με την ανοχή και ουσιαστικά «υπό την πίεση» της ελληνικής κυβέρνησης όσο και ξένων παραγόντων - αποφάσισε ότι έπρεπε να προβεί σε εξαιρετικά σοβαρές, οδυνηρές και ηχηρές υποχωρήσεις, ελπίζοντας ότι θα υπήρχε ανταπόκριση από την τουρκική πλευρά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά πίστευε, αφελώς, ότι θα εντυπωσίαζε τη διεθνή κοινή γνώμη και ότι θα είχε τη συμπαράσταση όχι μόνον της διεθνούς κοινότητας αλλά και ιδιαιτέρως του αμερικανικού παράγοντα. Οι εκτιμήσεις αυτές ήταν ολότελα λανθασμένες. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανταπόκριση εκ μέρους της τουρκικής πλευράς.»
Επίκαιρο, και επίσης πολύ χρήσιμο, είναι και το βιβλίο του Νίκου Χριστοδουλίδη, όπου εξετάζονται όλα τα σχέδια λύσης που προτάθηκαν για τη διευθέτηση του Κυπριακού ζητήματος από την εποχή της Διασκεπτικής του 1947-1948 μέχρι το αμερικανοβρετανοκαναδικό σχέδιο του 1978. Ο αναγνώστης μέσα από την ενδελεχή ανάλυση των σχεδίων που υποβλήθηκαν κατά καιρούς, βρίσκει νηφάλιες απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα για τη διπλωματική ιστορία του Κυπριακού, τους στόχους, την τακτική και τη συνέπεια της κάθε πλευράς, το ρόλο και τα κίνητρα του «διεθνούς παράγοντα», τις «χαμένες ευκαιρίες» - εάν υπήρξαν.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανήκει στη νέα γενιά των στελεχών του Διπλωματικού μας Σώματος. Πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2009) εκλέχθηκε λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Όσα ακολούθησαν την εκλογή του (αντιφατικές δηλώσεις και ενέργειες μελών του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου, εξωπανεπιστημιακές παρεμβάσεις και ανυπόστατα δημοσιεύματα), δεν τιμούν την αυτονομία και το κύρος του Πανεπιστημίου Κύπρου. Όμως, αυτό, είναι μια άλλη θλιβερή ιστορία...
*Ο Π. Παπαπολυβίου είναι αναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 6/2/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου