Η φωτογραφία απεικονίζει την τελευταία πράξη ειρήνης του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου: Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Τουρκίας και της Αρμενίας υπογράφουν δύο πρωτόκολλα, που ελπίζεται να οδηγήσουν στην ομαλοποίηση και στη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Η υπογραφή έγινε στη Ζυρίχη της Ελβετίας, υπό την υψηλή επιστασία και συνεχή πίεση των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά πόσον αυτή η «ιστορική», όπως χαρακτηρίστηκε, συμφωνία, θα λειτουργήσει στην πράξη, είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία, που συναρτάται προς πολλές παραμέτρους. Η σημαντικότερη εξ αυτών είναι η υποχώρηση της Αρμενίας και η αποδοχή όπως κοινή επιτροπή ιστορικών μελετήσει τα γεγονότα, που οδήγησαν σε ό,τι η Αρμενία και ο κόσμος ολόκληρος αποκαλούν γενοκτονία 1,5 εκ. Αρμενίων από τους Τούρκους. Ήδη η διασπορά των οκτώ εκατομμυρίων Αρμενίων και η πλειοψηφία των Αρμενίων στη χώρα αντιδρούν έντονα και χαρακτηρίζουν τον Πρόεδρο Σαρκισιάν ως προδότη.
Η Αρμενία ουσιαστικά εκβιάστηκε από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Ε.Ε. και υπέκυψε. Αυτό δεν σημαίνει ότι η συμφωνία θα εφαρμοστεί αμέσως. Πρώτα πρέπει να εγκριθεί από τα Κοινοβούλια των δύο χωρών. Ήδη ο Τούρκος Πρωθυπουργός θέτει ως όρο απαράβατο της έγκρισης της συμφωνίας, την αποχώρηση των αρμενικών στρατευμάτων από το θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, που βρίσκεται σε αζερικό έδαφος. Το 1993 ξέσπασε πόλεμος μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και έκτοτε ο θύλακας προστατεύεται από αρμενικά στρατεύματα. Το Αζερμπαϊτζάν κατοικείται από τουρκόφωνους και έτσι εξηγείται η ευαισθησία της Τουρκίας, που έκτοτε έκλεισε τα σύνορά της με την Αρμενία. Η κατ’ αρχήν συμφωνία Τουρκίας-Αρμενίας ευνοεί κυρίως την Τουρκία. Πρώτον, την εμφανίζει ως φιλειρηνική χώρα, που ενεργεί στο πλαίσιο του δόγματος Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα» με τους γείτονές της.
Δεύτερον, αμφισβητεί, με την υπογραφή πλέον της Αρμενίας, αν έγινε ή όχι γενοκτονία 1,5 εκ. Αρμενίων.
Τρίτον, εδραιώνεται ο ήδη καθοριστικός ρόλος της Τουρκίας στον Καύκασο, ως περιφερειακής δύναμης ειρήνης και συνεργασίας.
Όμως, η πραγματική αξιοπιστία της Τουρκίας θα φανεί σε δύο άλλα, περισσότερο κρίσιμα και σημαντικά προβλήματα, το Κυπριακό και το Κουρδικό. Εξάλλου, οι ΗΠΑ αποπυροδοτούν ακόμα μια εστία έντασης, ενισχύουν τη συνεργασία τους με τη Ρωσία και την παρουσία τους στον Καύκασο. Ταυτόχρονα, αναιρούνται εμπόδια στην απρόσκοπτη διέλευση των αγωγών πετρελαίου προς τη Δύση. Η Ρωσία επίσης κερδίζει, επειδή η παλιά της σύμμαχος, η Αρμενία, επιστρέφει στη σφαίρα επιρροής της και ενισχύονται οι δεσμοί της με τη νεοαποκτηθείσα σύμμαχο, την Τουρκία. Η άρση των εμποδίων μεταξύ Τουρκίας-Αρμενίας διευκολύνει τη Ρωσία στην αντιπαράθεσή της με τη Γεωργία και ενισχύει την επιρροή της στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου. Ο μόνος χαμένος φαίνεται να είναι η Αρμενία, που πληρώνει τα παιγνίδια συμφερόντων των μεγάλων.
Η υπογραφείσα συμφωνία ωραιοποιεί την εικόνα της Τουρκίας ενώπιον των Ευρωπαίων. Υπογράφτηκε τρεις ημέρες πριν από τη δημοσιοποίηση της έκθεσης προόδου της Επιτροπής για την ενταξιακή της πορεία και δύο ακριβώς μήνες πριν από το ορόσημο του Δεκέμβρη. Αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει και το Κυπριακό, επειδή ήδη προλειάνθηκε το έδαφος, ώστε η Τουρκία να περάσει αλώβητη τη διαδικασία αξιολόγησής της, με ελληνική υποστήριξη. Η Αθήνα αποδέχεται νέο οδικό χάρτη, που επιβραβεύει την τουρκική κατοχή της Κύπρου και καθορίζει χρονοδιαγράμματα. Η Λευκωσία να αναμένει ασφυκτικές πιέσεις για να διευκολύνει τον Τούρκο κατακτητή της. Θα τον διευκολύνει, όπως έπραξε το Εριβάν;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Σημερινή", 13/10/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου